Museumbeveiliging, Ton Cremers

De Kunsthal, het Catharijne Convent, Huis Doorn, het Stedelijk Museum Zutphen, Museum Bommel van Dam…einde van de lijst nog niet in zicht

22/03/2013 – 11:20

De Kunsthal, het Catharijne Convent, Huis Doorn, het Stedelijk Museum Zutphen, Museum Bommel van Dam…vijf geslachtofferde Nederlandse musea binnen vijf maanden en het einde zal ongetwijfeld nog niet in zicht zijn. Criminelen zien onze musea blijkbaar als ‘soft targets’ en erger nog: ze bewijzen hun gelijk te vaak. Dit kan niet langer zo door gaan.

Het zal toch niet zo zijn dat inbrekers na het ‘makkie’ in De Kunsthal zich realiseren dat ‘state of the art’ beveiliging bij musea synoniem is aan gemakkelijke binnendringen. Zal hier sprake zijn van ‘copy cat’ criminaliteit? Het gaat er op lijken.

Het wordt nu echt tijd dat alle, maar dan ook alle musea zich zorgen maken over en aandacht besteden aan de inbraakwerendheid van de gebouwen (en de vitrines in die gebouwen) en niet langer vertrouwen op bewegingsmelders binnen het gebouw, maar zorgen voor detectie op de buitenschil van de gebouwen.

Niet alle inbraken zullen voorkomen kunnen worden. Was het maar waar, maar de inbraak en diefstal in De Kunsthal – er zijn nog geen details bekend over de inbraken in Zutphen en Venlo – had zonder meer voorkomen kunnen worden.

Als het al lukt een buitendeur te forceren, inbrekers deinzen er niet voor terug zelfs explosieven te gebruiken (Museum Gouda 2012), dan nog moet het inbrekers grote moeite en tijd kosten verder door te dringen. Dat kan via inbraakvertragende compartimenten en inbraakvertragende vitrines. Het gaat om ontmoedigen en tijd winnen zodat de alarmopvolgers adequaat kunnen reageren.

Er zijn naast compartimenteringsmaatregelen nog andere middelen om na binnendringen in het gebouw diefstal te verijdelen. Heel effectief is de Inferno Sound Barrier. Bij testen is gebleken dat niemand langer dan 30 seconden in een ruimte kan blijven waar Inferno klinkt. Proefpersonen werden onwel en moesten overgeven na die 30 seconden.

Er bestaat geen enkele beveiligingsmaatregelen die op zichzelf afdoende is. In de beveiliging wordt het begrip ‘redundancy’ gehanteerd. Die sound barrier kan immers omzeild worden via oorbeschermers (dan moeten inbrekers die wel bij zich hebben). Naast geluid kan stroboscopisch licht een belangrijke rol vervullen. Helaas bestaat er weerstand tegen het gebruik van mistgeneratoren die razendsnel een ruimte ondoordringbaar maken.

Waarom geen rolluiken achter ramen en deuren? Er zijn gecertificeerde rolluiken die zeer afdoende zijn tegen inbraak. In enkele Nederlandse musea zijn de afgelopen tien jaar inbraakwerende vitrines geplaatst die volgens testen 15 tot zelfs 20 minuten bestand zijn tegen aanvallen met koevoeten, (voor)hamers en ander handgereedschap.

Het kan allemaal. Het is mogelijk om inbraken als in Rotterdam, Doorn, Zutphen en Venlo te voorkomen, of een diefstal tijdens openingstijd zoals in het Catharijne Convent (via inbraakwerende vitrines).

Al die voorzieningen zullen heel afdoende blijken, maar ze kosten geld. Er moet een relatie zijn tussen investeringen in beveiligingen en de waarde van te beschermen objecten.

Klagen over gebrek aan budgetten om afdoende te beveiligen is feitelijk een schuldbekentenis: het betekent namelijk dat er voor gekozen wordt objecten bewust te kwetsbaar te tonen. Als het niet mogelijk is objecten op een veilige wijze te tonen, dan moeten ze maar – tijdelijk – niet getoond worden.

Dat soms helemaal geen geld nodig is om maatregelen te treffen, maar het door nalatigheid toch fout gaat betoogde ik al in een bizarre discussie met de directeur van het Natuurhistorisch (museum) in Rotterdam.

Ton Cremers